Pečat

POGLED IZ NAŠEG DOBA: MUZIKA U DOBA NEMANJIĆA

Svetorodna loza Nemanjića u srpskoj kulturi i umetnosti

U državi Nemanjića, muzika je bila deo dvorskog ceremonijala. Kao i širom Evrope, to su bili različiti profili - glumci, igrači, svirači i zabavljači, nazivani špilmanima (verovatno uticaj nemačkih minezengera), sviralnicima, glumcima i praskavnicima, slično evropskim trubadurima, žonglerima, minstrelima, truverima...

Za razliku od duhovne, veoma su, međutim, retki pisani dokazi da je u Srbiji, Bosni i Zeti postojala svetovna muzika na dvoru i među narodom, iako je običaj uveseljavanja tokom gozbi usvojen ugledajući se na antički Rim. Za vreme srpske srednjovekovne države muzika se, kao i većina umetnosti, razvijala u okviru i pod uticajem Vizantijske muzičke kulture. U Vizantiji je, pored crkvene, postojala i svetovna muzika koja je pratila određene aspekte života u carstvu. Pod pokroviteljstvom vizantijskog dvora do pada carstva (1453) muzika je učestvovala u velikom broju događaja, uključujući dramske predstave, pantomimu, balete, bankete, političke i paganske festivale, olimpijske igre i ceremonije carskog dvora. Često je crkva tu muziku posmatrala sa prezirom i proglašavala neprimerenom. Da bi umirili crkvenu vlast smišljen je novi žanr, između liturgijskog pojanja i dvorskog ceremonijala – aklamacija, koja se izvodila da se najavi ulazak cara na reprezentativne prijeme na dvoru, na hipodrom ili u katedralu. Popularna muzika na carskom dvoru u Vizantiji, kao i crkvena, bila je povezana sa ritualima strogih pravila. Sama muzika nije sačuvana, ali su njeni opisi pronađeni…